تولید نسوز و مواد دیرگداز از ظهور تولید سفال و فلز در پهنه ایران باستان شروع شده و به شکل امروزی آن در کشور با احداث کارخانه نسوز امین آباد در سال 1318 وارد مرحله جدیدی شد.
خوردگی در نسوزها/بخش اول
خوردگی ممکن است به وسیله مکانیزمهایی همانند انحلال دیرگداز در تماس با مذاب، واکنش و نفوذ گازها، فلزهای جامد، نفوذ سرباره در درون خلل و فرج و تغییر ماهیت ناحیه واکنش کرده شکل گیرد. در این نوشتار سعی گردیده است عوامل موثر در ایجاد خوردگی در دیرگدازها مورد بررسی دقیق و موشکافانه قرار گیرد.
چگونه در دیرگدازها زمینه مولایتی ایجاد کنیم؟
در مقاله قبلی با عنوان جرم ریختنی بسازیم، به دنبال ساخت جرمهای ریختنی متناسب رفتیم و اثر مثبت میکروسیلیس بر روی خواص جریان پذیری را بررسی کردیم. با توجه به اینکه میکروسیلیس، نه تنها بر جریان یابی و فشردگی تأثیر دارد بلکه بر خواص دمای بالا مثل استحکام گرم هم تأثیر میگذارد، در مقاله پیش رو افزودن میکروسیلیس با درصدهای نسبتاً بالا خواص بهتری در جرم ریختنی آلومینوسیلیکاتی ایجاد کرده است. همچنین این مقاله نشان میدهد که جایگزینی میکروسیلیس با رآکتیو آلومینا ممکن است همیشه ایده جالبی نباشد.
مرور اجمالی بر کاربردهای اسید فسفریک و عوامل اتصال فسفاتی
اگرچه اسیدفسفریک به تنهایی خاصیت چسبندگی نیست، ولی در واکنش با اکسیدهای فلزی، نمکهایی را تشکیل میدهد که خود به عنوان اتصال دهنده عمل میکنند. دیرگدازهایی که در آنها از چسبهای فسفاتی استفاده میشود به عنوان "دیرگدازهای اتصال فسفاتی" شناخته میشوند. به طور کلی، یونH3PO4 در 3(PO4) به عنوان رادیکال اسیدی شناخته میشود.
خوردگی در نسوزها / بخش سوم
در فرآیند متالورژیکی، نسوزها، اغلب در شرایط خلأ همانند کورههای ذوب خلا و ناقلهای گاززدایی خلا مورد استفاده قرار میگیرند. در این موقعیتها، ترکیبات نسوز در دماهای بالا تبخیر میگردند.
خوردگی در نسوزها / بخش چهارم
نقطه ذوب مس، 1083 درجه سانتیگراد بوده و دانسیته حقیقی آن 8.96 گرم بر سانتیمتر مکعب میباشد. کشش سطحی آن در حالت مذاب کمتر از آهن بوده و در نتیجه میتواند به آسانی درون دیرگداز نفوذ کند.
خوردگی در نسوزها / خوردگی در کوره دوار سیمان
هیچ دیرگدازی غیر قابل نفوذ نیست و بنابراین ترکیبات قلیایی که در محیط کوره حضور دارند، نه تنها به بخشهای سردتر کوره نفوذ میکنند، بلکه از طرق تخلخلهای موجود در آنها، به سطح سرد نسوز حرکت میکنند. ترکیبات قلیایی میتوانند با موارد نسوز واکنش کنند.
خوردگی در نسوزها
سولفور موجود در مواد اولیه کوره سیمان و سخت میتواند در محیط دی اکسیدی تبدیل به گاز SO2 و SO3 گردد.
این گازها در محیطی که میزان اکسیژن کم است(ما بین پوسته فلزی کوره و آجر)، به عنوان عامل اکسیژن دهنده عمل کرده، با شل کوره واکنش کرده و آن را سولفیده میکند.
دیرگدازهای مورد استفاده در صنعت مس
کورههای مورد استفاده جهت تولید مس مذاب از کنسانتره و قراضه(شامل کورههای فلش، کنورتورها، کورههای آند و تصفیه) هر کدام ویژگیهای خاصی دارند که روی عمرکاری نسوزها تأثیرگذار میباشند. سربارههای با نفوذ بالا، تنسهای مکانیکی، شرایط کاری و دماهای کاری زیاد همگی روی تخریب و فرسایش مواد دیرگداز تأثیر گذار هستند.